تمام وسایل نقلیه برای توقف نیاز به سیستمی دارند که بتوانند در شرایط مختلف آن وسیله را متوقف کنند. در خودروها از ترمزها برای این منظور بهره گرفته می شود.
در اکثر خودروهای معمولی از دو نوع ترمز پایی یا اولیه و ترمز دستی یا ثانویه برای مقاصد مورد نظر بهره گرفته می شود.
در اینجا قصد داریم به کاربرد ترمز دستی اهرمی بپردازیم. البته ترمز دستی مدل دکمه ای یا پدالی هم دارد که در خودروهای جدید بیشتر رایج است.
اهرم ترمز دستی
ترمز دستی در اکثر خودروها به شکل اهرمی و معمولا در سمت راست راننده قرار دارد. طبق آیین نامه رانندگی، به ترمز دستی، ترمز ثانویه، ترمز توقف، ترمز پارک یا معادل انگلیسی آن Parking Brake هم گفته می شود.
سوال کاردکس آزمون اصلی مربوط به نام های ترمز دستی
نام دیگر اهرم ترمز دستی چیست؟
1) ترمز اولیه
2) ترمز توقف
3) ترمز پارک
4) گزینه 2 و 3
پاسخ: گزینه 4
این نوع ترمز به شکل یک اهرم است که دو حالت بالا و پایین دارد. در نوک این اهرم هم دکمه ای تعبیه شده که برای غیر فعال کردن ترمز دستی بکار می رود.
انتقال نیرو در ترمز دستی بر خلاف ترمز پایی که به وسیله روغن ترمز اعمال می شود، به وسلیه سیم های فلزی صورت می پذیرد.
به این منظور یک سیم به انتهای اهرم ترمز دستی متصل است. با بالا آوردن اهرم به منظور فعال سازی آن، این سیم که کابل اولیه هم نامیده می شود، کشیده می شود. کابل اولیه به یک نگهدارنده که حالت T شکل است متصل است. دو سیم دیگر که کابل ثانویه نامیده می شوند، به دو طرف این نگه دارنده T شکل متصل هستند. دو کابل ثانویه به صورت مجزا هر کدام به چرخ های عقب متصل هستند. کشیده شدن این کابل های متصل به لنت ها، متعاقبا باعث کشیده شدن این لنت ها روی چرخ های عقب شده و خودرو را متوقف می نمایند.
اثر گذاری ترمز دستی معمولا روی دو چرخ عقب خودرو می باشد در حالی که ترمز پایی طبق استانداردهای جهانی ایمنی روی تمام چهار چرخ خودرو تاثیر گذار است و باعث توقف آن ها می شود.
سوال کاردکس آزمون اصلی مربوط به اثر ترمز دستی بر چرخ ها
ترمز دستی یا ……… بر چرخ های ……….. اثر دارد؟
1) اولیه – چرخ های جلو
2) ثانویه – چرخ های جلو
3) اولیه – چرخ های عقب
4) ثانویه – چرخ های عقب
پاسخ: گزینه 4
شیوه کار با ترمز دستی
برای فعال سازی ترمز دستی در زمانی که وسیله نقلیه راه متوقف کرده ایم، ابتدا باید بالای اهرم را در دست گرفته و به سمت بالا بکشیم.
بسیاری از افراد تصور می کنند برای بالا کشیدن و فعال کردن ترمز دستی باید دکمه روی آن را فشار دهند. در حالی که نیازی به این کار نیست و دکمه تنها برای غیر فعال سازی و پایین آوردن ترمز دستی کافی است. اگرچه بسیاری از افراد بر این عقیده هستند که در هر دو حالت بالا و پایین بهتر است برای جلوگیری از استهلاک زودهنگام ترمز دستی، دکمه فشرده شود.
صدایی که هنگام بالا بردن ترمز دستی شنیده می شود، در واقع به دلیل برخورد ضامن دکمه با دندانه های چرخ دنده هلالی شکل تعبیه شده در زیر اهرم ترمز دستی است. این صدا بدلیل فشار ندادن دکمه روی اهرم ترمز دستی است که باعث برخورد ضامن آن با دندانه ها می شود. دلیل اصلی تاکید برخی بر فشردن دکمه هنگام بالا آوردن ترمز دستی، خوردگی همین دندانه ها به مرور زمان می باشد.
نکته مهم دیگر این است که هنگام فعال سازی مطمئن شوید ترمز دستی کامل فعال شده است. معمولا در خودروها، روشن شدن چراغ قرمز هشدار دهنده ویژه ترمز دستی بر روی داشبورد، نشانه فعال بودن آن است.
برای غیر فعال سازی ترمز دستی، ابتدا دکمه ی بالای آن را فشرده و سپس اهرم ترمز را تا انتها به سمت پایین می بریم.
کاربردهای ترمز دستی
اکنون که با شیوه کار ترمز دستی آشنا شدیم، کاربردهای آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
همانطور که پیش تر بیان کردیم، ترمز دستی، ترمز توقف هم نامیده می شود. به این دلیل که در سرعت های پایین برای توقف خودرو می توانیم از ترمز دستی استفاده نماییم. باید توجه داشت که این کار فقط در سرعت پایین و زمانی که به هر دلیلی ترمز پایی دچار نقص بوده و عمل ترمز گرفتن با پا به درستی صورت نمی گیرد، انجام شود.
سوال کاردکس آزمون اصلی مربوط به خطر استفاده از ترمز دستی در سرعت بالا
استفاده از ترمز دستی در سرعت های بالا چه خطری را به وجود می آورد؟
1) از دست رفتن پایداری خودرو و فراهم شدن شرایط واژگونی خودرو
2) به شدت از سرعت خودرو کاسته می شود.
3) مسافت توقف کاهش می یابد.
4) در موارد ضروری نیاز است.
پاسخ: گزینه 1
بیان شد که نام دیگر ترمز دستی، ترمز پارک است. زیرا برای جلوگیری از حرکات غیر منتظره خودرو هنگام توقف یا پارک، ترمز دستی را فعال می نماییم. بنابراین کاربرد دیگر ترمز دستی، نگه داشتن خودرو از حرکت در هنگام پارک خودرو است.
سوال کاردکس آزمون اصلی مربوط به کاربرد ترمز دستی
وظیفه اصلی ترمز دستی چیست؟
1) نگه داشتن خودرو در حالت متوقف
2) نگه داشتن خودرو در هنگام پارک کردن
3) کمک کردن به توقف وسیله نقلیه در سرعت پایین
4) همه موارد
پاسخ: گزینه 4
سلامت ترمز دستی
به دلیل اهمیت وجود ترمز دستی در خودرو، سعی کنید هر چند مدت بخش های مختلف آن را بررسی نموده تا از سلامت کامل اهرم، دندانه ها، کابل ها و لنت ها اطمینان حاصل نمایید.
زیرا خرابی هر کدام از بخش ها می تواند باعث عمل نکردن درست ترمز دستی شود. برای مثال ساییده شدن لنت ها می تواند باعث ضعیف عمل کردن ترمز دستی و حرکت خودرو حتی در هنگام فعال بودن ترمز دستی شود.
بنابراین بررسی صحت قطعات و عملکرد آن ها ضروری است.
سوالات آیین نامه 1402 , سوالات آیین نامه 1402 با جواب , نمونه سوالات آیین نامه 1402