موتور اتومبیل برای روشن شدن به سوخت احتیاج دارد. این سوخت با توجه به نوع خودرو می تواند بنزین یا گازوئیل باشد که لازمه حرکت خودرو است.
طبیعتا با سوختن این سوخت ها گرمای زیادی تولید می شود که بخشی از آن از اگزوز خودرو خارج شده و بخشی در موتور باقی می ماند.
گرمای باقیمانده باعث افزایش دمای موتور می شود و با افزایش سرعت خودرو تشدید می شود. تا جایی که افزایش شدید دما باعث ذوب شدن قطعات موتور شده و متعاقبا باعث از کار افتادن آن می شود.
بنابراین باید روشی برای خنک سازی موتور و جلوگیری از خراب شدن آن تعبیه شود. رادیاتور خودرو به همین منظور در جلوی خودرو تعبیه شده است تا عمل خنک سازی موتور را انجام دهد. برای اینکه رادیاتور به درستی عمل خنک سازی را انجام دهد، نیاز به مایع خنک کننده دارد.
مایع خنک کننده از دو جزء تشکیل شده است: آب مقطر و مایع ضد یخ
کاربرد ضد یخ
در این قسمت با کاربردهای مهم ضد یخ آشنا می شویم که در کاردکس آزمون اصلی آیین نامه هم یک سوال در این مورد آمده است:
ضد یخ چه عملی در رادیاتور انجام می دهد؟
1) جلوگیری از یخ زدگی
2) به تاخیر انداختن نقطه جوش
3) در تابستان منجر به جوش آوردن زودتر موتور نمی شود.
4) همه موارد
برای پاسخگویی به این سوال، کاربردهای ضد یخ را بررسی می کنیم.
جلوگیری از یخ زدن آب
با آمدن نام ضد یخ، اولین چیزی که به ذهن می آید این است که این مایع فقط کاربرد ضد یخ زدگی مایع خنک کننده درون موتور در فصل های سرما را دارد. در واقع این یکی از کاربردهای مایع ضد یخ است.
یعنی اگر به طور معمول آب در صفر درجه سانتی گراد یخ می زند، با اضافه شدن ضد یخ به آب، نقطه انجماد آن تا بالای منفی 20 و 30 درجه سانتی گراد می رسد که برای جلوگیری از یخ زدن آب در فصل سرما بسیار موثر است.
بالا بردن نقطه جوش آب
علاوه بر جلوگیری از یخ زدگی آب، مایع ضد یخ می تواند مخصوصا در فصول گرما از جوش آوردن آب درون محفظه موتور جلوگیری کند.
به طور معمول نقطه جوش آب 100 درجه سانتی گراد است. اگر بتوانیم این نقطه جوش را بالا ببریم، قطعا از جوش آوردن زود موتور جلوگیری کرده ایم. ضد یخ دقیقا این کار را برای ما انجام می دهد و نقطه جوش را تا بالای 200 درجه سانتی گراد هم می رساند.
بنابراین باعث به تاخیر افتادن جوش آوردن موتور خودرو می شود. باید توجه داشت که عدد نهایی نقطه جوش به فشار مخلوط آب و ضد یخ در محفظه موتور هم بستگی دارد.
جلوگیری از زنگ زدگی قطعات
یکی دیگر از کاربردهای ضد یخ، جلوگیری از زنگ زدگی قطعات فلزی موتور است که به مرور زمان ممکن است دچار خوردگی شوند. همچنین قسمت های پلاستیکی و لاستیکی محفظه موتور هم ممکن است به مرور زمان دچار پوسیدگی شوند که مایع ضد یخ می تواند آن را به تاخیر بیاندازد.
بنابراین با بررسی کابردهای ضد یخ می توان گفت پاسخ سوال تستی بالا در کاردکس آزمون اصلی آیین نامه «همه موارد» می شود.
آیا می توانیم تمام مخزن رادیاتور را بجای آب از ضد یخ پر کنیم؟
سوال دیگری که مطرح است و جزء سوالات کاردکس آزمون اصلی آیین نامه نیز می باشد، انتخاب گزینه اشتباه در مورد کاربرد ضد یخ است:
کدام گزینه درباره ضد یخ صحیح نمی باشد؟
1) ضد یخ در جلوگیری از زنگ زدگی رادیاتور و قطعات سیستم خنک کاری مؤثر است.
2) عدم استفاده از ضد یخ در تابستان می تواند منجر به جوش آورن زودتر موتور شود.
3) مایع ضد یخ از یخ زدگی آب در سرما جلوگیری می کند.
4) بهتر است کل مخزن رادیاتور به جای آب از ضد یخ پر شود.
گزینه های اول، دوم و سوم تست را در بحث کاربرد ضد یخ بررسی کردیم. بنابراین این گزینه ها صحیح می باشند. اما آیا گزینه چهارم صحیح است؟ می توانیم کل مخزن رادیاتور را به جای آب، از ضد یخ پر کنیم؟
در واقع پاسخ به این سوال منفی است. چون وجود آب در مخلوط با ضد یخ ضروری است. چون آب مانند یک کاتالیزگر در جهت کارکرد صحیح ضد یخ عمل می کند. اگر ضد یخ به طور کامل استفاده شود، نقطه انجماد آن برای مثال به منفی 20 درجه سانتی گراد می رسد. در حالی که نقطه انجماد مخلوط آب و ضد یخ با هم به صورت مساوی، می تواند منفی 37 درجه سانتی گراد می باشد که در نتیجه کارایی ضد یخ بودن آن در فصل سرما بیشتر است.
بنابراین گزینه 4 تست صحیح نمی باشد و پاسخ درستِ این تست است.
کمبود و تعویض ضد یخ
اکنون که با اهمیت زیاد ضد یخ در خودرو آشنا شدیم، باید بدانیم چه زمانی مقدار آن کاهش پیدا می کند و نیاز به تعویض دارد.
همچنین مایع خنک کننده به مرور زمان حالت اسیدی پیدا می کند و باعث ایجاد بار الکتریکی در آن می شود. و در نتیجه این امر می تواند باعث خوردگی اجزای فلزی داخل موتور شود.
به طور کلی زمان بررسی کردن مایع ضد یخ را هر 80 هزار کیلومتر می دانند. اما بهتر است با توجه به نوع خودرو و بر اساس دفترچه راهنمای آن اقدام به این کار کنیم.
اکنون چطور از کم شدن مقدار ضد یخ با خبر شویم؟
● گاهی اوقات ممکن است لایه ای از چربی را روی شیشه های درون خودرو مشاهده کنیم و تصور کنیم به دلیل کثیف شدن شیشه آن است. اما می تواند نشانه ای از کمبود ضد یخ باشد. پس بهتر است ضد یخ را بررسی کنیم.
● علامت دیگر کم بودن ضد یخ، وجود بوی شیرین درون خودرو است. در این مواقع پایین صندلی جلو سمت مسافر را بازبینی نمایید تا مطمئن شوید مایع ضد یخ نشت نکرده باشد.
● در برخی از خودروهای جدید از نشانگر داشبورد می توان مانند مقدار سوخت، میزان مایع ضد یخ را نیز مشاهده کرد که یک مزیت محسوب می شود.
انواع ضد یخ
ضد یخ انواع مختلفی دارد که رنگ و مدت ماندگاری آن ها متفاوت است. از مهمترین آن ها ضد یخ OAT ، ضد یخ سبز و ضد یخ هیبریدی است. برای انتخاب بهترین نوع ضد یخ می توانید به یک مکانیک خودرو مراجعه نمایید.
سوالات آیین نامه 1402 , سوالات آیین نامه 1402 با جواب , نمونه سوالات آیین نامه 1402