در این ویدئو آموزشی به بررسی مفاهیم تولید ناخالص ملی و تولید ناخالص داخلی، که در اقتصاد کلان یک کشور مهم هستند، در قالب موشن گرافیک می پردازیم. با مرجع آموزشی Hi زبان همراه باشید.
تولید ناخالص ملی
اگر کشورمان ایران را در نظر بگیریم، تولیدات کالا یا خدمات تمام افرادی که ملیت ایرانی دارند و در هر جای جهان در حال فعالیت اقتصادی هستند، جزء تولید ناخالص ملی یا به انگلیسی Gross National Product یا صورت مختصر آن GNP به حساب می آید.
برای مثال اگر فردی ایرانی در کشوری مانند آلمان سالانه 50 هزار یورو تولید کالا یا خدمات دارد، آن را جزء تولید ناخالص ملی ایران به حساب می آوریم. از طرفی دیگر تولیدات یک فرد آلمانی در ایران جزء تولید ناخالص ملی کشور آلمان به حساب می آید.
باید توجه داشت منظور از تولید کالا و خدمات در تولید ناخالص ملی یا GNP ، تولیدات نهایی است که مستقیم به دست مصرف کننده می رسد.
برای مثال اگر یک شرکت خودروساز، از یک شرکت قطعه ساز برای تولید خودرو قطعه دریافت می کند، نمی توان آن را جزء تولید ناخالص ملی در نظر گرفت. زیرا قطعات خودرو برای ساخت خودرو بکار می روند و در نهایت خودرو با یک قیمت تعیین شده و با همان قطعات به دست مصرف کننده می رسد. در حقیقت کالای واسطه‌ای به شمار می آیند.
بنابراین اگر هم تولید قطعات و هم فروش خودرو به مصرف کننده را جزء GNP به حساب آوریم، دو بار فروش قطعات را محاسبه کرده ایم و به اصطلاح دچار محاسبه مضاعف یا Double Counting شده ایم.
یعنی هم ارزش قطعات خودرو که شرکت خودرو ساز از شرکت قطعه ساز دریافت می کند، هم همان قطعات بکار رفته در خودرو که در نهایت به دست مصرف کننده می رسد.
تولید ناخالص داخلی
در علم اقتصاد کلان، به ارزش ریالی تولید کالا یا خدمات تمام افرادی که در یک کشور هستند، تولید ناخالص داخلی یا Gross Domestic Product یا مخفف آن GDP گفته می شود. در اینجا هم تولید کالا و خدمات نهایی که به دست مصرف کننده می رسد مد نظر است.
در تولید ناخالص داخلی، تمامی افرادی که در داخل کشور هستند و تولید محصول یا خدمات دارند، صرف نظر از اینکه چه ملیتی دارند، در نظر گرفته می شود.
برای مثال یک فرد آلمانی اگر در ایران تولید کالا یا خدمات داشته باشد، جزء تولید ناخالص داخلی ایران به حساب می آید. از طرفی دیگر اگر یک شخص ایرانی در کشور آلمان تولید داشته باشد، جزء تولید ناخالص داخلی کشور آلمان به حساب می آید.
تفاوت تولید ناخالص ملی و داخلی
با تعاریفی که در بالا از تولید ناخالص ملی و داخلی داشتیم، تفاوت اصلی این دو مولفه اقتصادی مشخص می شود.
برای مثال تمامی افرادی که ملیت ایرانی دارند و در سراسر جهان در حال فعالیت اقتصادی تولیدی یا خدماتی هستند، کالا یا خدمات نهایی این افراد جزء تولید ناخالص ملی ایران در نظر گرفته می شوند.
از طرفی دیگر تمامی افراد از هر ملیتی در جهان که در داخل کشور ایران تولید کالا یا خدمات دارند، جزء تولید ناخالص داخلی ایران به شمار می آید. و اگر یک فرد ایرانی در کشور آلمان تولید کالا و خدمات داشته باشد، جزء تولید ناخالص داخلی کشور آلمان و همچنین جزء تولید ناخالص ملی کشور ایران در نظر گرفته می شود.